Folic acid ni aina ya Vitamini B9 ambayo huchanganyika na maji. Vitamini hii ni muhimu katika utengenezaji wa dutu za jeni (nucleic acid).
Vitamini hii ni mojawapo ya vitamini B complex, kama ilivyo vitamini B12. Vitamin B9 ni muhimu katika utengenezwaji wa seli hai nyekundu za damu, huzuia magonjwa ya uziwi(kupoteza kusikia), na hulinda afya ya ubongo mtoto aliye tumboni( mfumo wa fahamu wa mtoto).
Chapisho hili la sayansi ya afya linaangazia kazi za folic acid, pamoja na kupata uelewa wa vyakula ambavyo vitamini hii hupatikana. Lakini pia tutaangazia madhara ambayo hutokana na upungufu wa folic acid.
Kwa nini folic acid ni muhimu?
Folic acid ni muhimu sana kwa wanawake walio wajawazito. Vitamin B9 inajumuisha dutu mbili nazo ni folate na folic acid ambazo ni muhimu kwa afya ya miili yetu.
Folic acid ni muhimu katika utengenezwaji wa seli hai nyekundu za damu pamoja na:
- Utengenezwaji na ukarabati DNA na RNA ambazo ni dutu muhimu za jeni.
- Husaidia mgawanyiko wa haraka wa seli hai katika mchakato wa ukuaji.
- Husaidia kuimarisha afya ya ubongo, hususan kwa ukuaji wa mtoto aliye tumboni.
- Husaidia kutuepusha na matatizo ya kusikia yatokanayo na umri mkubwa.
Ni muhimu sana kwa wanawake walio wajawazito kutumia folic acid. Hii husaidia kuviepusha vijusi vilivyo tumboni dhidi ya ulemavu wa kuzaliwa kama wa ubongo au uti wa mgongo pamoja na kuwaepusha watoto na tatizo la mgongo wazi na kutokufunga kwa mfupa wa fuvu la kichwa (anencephaly).
Wanawake wanaotegemea ujauzito ni vyema kutumia folic acid au kula vyakula vyenye vitamini hii kwa wingi mwaka mzima kabla ya kupata ujauzito ili kupunguza hatari ya mtoto kupata magonjwa tuliyoyaona hapo awali.
Ugonjwa wa tawahudi (autism) umekuwa ukihusishwa na upungufu wa matumizi ya folic acid. Watoto wenye ugonjwa huu hawaonekani wenye tabia ya kawaida. Wakati mwingine hawapendi kuangalia wengine pale wanapozungumza nao, au hawapendi kushirikiana na watu wengine katika mambo kadhaa. Pia, hawapo vizuri katika mawasiliano. Muda mwingine huwa hawawezi kuongea au kuzungumza na watu wengine. Mwishoni, hujijibu wao wenyewe. Wanaweza wakawa na shauku na kitu ambacho mtu mwingine (ambaye hana tatizo la tawahudi) hafikirii kina umuhimu.
Katika moja utafiti uliofanyika, umeonyesha kuwa matumizi ya folic acid na wajawazito huwaepusha watoto na mdomo sungura.
Ni nani anayehitajika kutumia folic acid?
Folic acid husaidia kuimarisha mifupa na ubongo wa mtoto. Kwa hiyo wanawake wote walio wajawazito na wanaotegemea kupata ujauzito hawana budi kutumia folic acid.
Inashauriwa kila mwanamke ategemeaye kupata ujauzito atumie folic acid. Wanawake wenye miaka zaidi ya 14 wanahitajika kupata virutumisho vya folic acid kwa dozi ya microgramu 400 (mcg) kwa siku, na kiwango kiongezeke hadi microgramu 600 (mcg) wakati wa ujauzito. Na waendelee na microgramu 500 (mcg) kila siku wakati wa kunyonyesha.
Katika utafiti mmoja uliochapishwa katika jarida la kitabibu (PLOS) mnamo mwaka 2009, ulionyesha kuwa, wanawake waliotumia folic acid angalau miezi 12 kabla ya kupata ujauzito, walipunguza hatari ya kupata watoto walio njiti kwa asilimia 50 hadi 70.
Folic acid ni muhimu kwa ukuaji wa uti wa mgongo wa mtoto akiwa tumboni. Ni muhimu sana mama mtarajiwa kutumia folic acid hasa wakati mimba ikiwa changa. Hii ni kwa sababu uti wa mgongo ndio moja ya sehemu za mwili ambazo hutengenezwa mapema kijusi kikiwa tumboni
Vyakula vyenye folic acid kwa wingi.
Vyakula vyenye folic acid kwa wingi ni kama kiini cha yai, mboga za kijani za majani na ni vyema kuepuka kupika katika joto kali na usitumie mafuta kwa kua hupunguza vitamini hii.
Vyakula vifuatavyo vinajulikana kuwa na kiwango kikubwa cha folic acid:
- Hamira ya uokaji.
- Brokoli
- Kabichi
- Parachichi
- Ndizi mbivu
- Kolimaua
- Kiini cha yai
- Figo
- Dengu
- Mboga aina ya chinese
- Maini
- Maziwa
- Machungwa
- Njegere
- Alizeti
- Mkate wa ngano isiyokobolewa.
Ni vyema kupata virutubisho kutoka katika vyakula vya asili kuliko matumizi ya dawa zenye virutubisho hivi. Hakikisha katika mlo wako unapata angalau moja ya virutubisho hivi.
Athari za upungufu
Mtu huwa na upungufu endapo kiwango cha folate na folic acid ni cha chini. Mbali na ugonjwa wa upungufu wa damu(anemia) mtu aupatao kutokana na upungufu wa folic acid pamoja na ulemavu wa kuzaliwa kwa watoto(congenital deformities) , pia yafuatayo ni magonjwa yasababishwayo na upungufu wa vitamini hii:
- Mtu huwa katika hatari ya kupata ugonjwa wa msongo.
- Upotevu wa kumbukumbu na ufanyaji kazi wa ubongo.
- Hatari ya kupata magonjwa ya mzio.
- Udhaifu wa mifupa.
Upungufu mkubwa wa folic acid kwa wanajamii unaweza kuepukwa kwa uongezaji wa virutubisho hivi katika viwanda vinavyosindika chakula, mfano unga wa ngano.
31 Responses
Nilipata tatizo la mtoto kuwa na ubongo wazi anencephaly kwahiyo watu hasa clinic manesi wawape ukweli halisi wajawazito ili zile dawa wanazopewa wameze na siyo kupuuzia,Kwa upande wangu sikuwahi kupewa dawa zozote na sikuwa napimwa ilipofika miezi 6 nikaamua kupiga ultrasound ndipo nikakutana na hayo hivyo mimba ilishauriwa itolewe haraka nikakosa mtoto kihvyo
Pole Sana Edna na ahsante kwa ushauri wako. Kwa kweli inatakiwa sana kuzingatia afya za kina mama na watoto. Kwa kina mama wajawazito ni muhimu kupata ushauri wa lishe bora kwa manufaa ya mtoto aliye tumboni ili kuepuka ulemavu kwa watoto.
kuna dawa zina mchanganyiko wa ferrous and folic acid na kuna folic acid yenyewe hospital wanatupa zote kwann
Jmn clinic kunapaswa kuwa na darasa kwaajir yajusaidia wajawazito unakuta m2 mimba niyakwanza hajui chochote kile na akienda clinic hakuna kinachofundishwa mwisho wa ck ndo matatizo kibao wanapata baada ya kujifungua,,, tunanufaika cc tunaotumia mitandao kupekua vp kwawale wasioweza hata kupitia haya nadarasa ya mtandaon
Kwa kweli Flora Elimu ya afya wakati wa ujauzito inahitajika sana, Lakini pia kina mama ni vizuri kuhudhuria clinic kwa wakati
Ahsante Bob Malaga kwa swali lako, Dawa ambazo hutolewa zikiwa na mchanganyiko wa Ferrous sulphate huwa ni kwa wale wenye upungufu wa damu au kiwango cha damu kinapungua kuelekea kwenye upungufu.
Mimi nilipewa zote mbili zenye mchanganyiko na folic acid yenyewe kazi yake nihiyo hiyo moja?
Kwa hiyo ni aina gani ya felix inayopaswa kutumiwa na mjamzito?iliyo changanywa au icyochanganywa?
Habari Mary, mtu ambaye hana upungufu wa damu haitaji kutumia iliyochanganywa bali atatumia folic acid pekee. Lakini kwa kuwa ujauzito huambatana na upungufu wa damu kina mama wengi hupewa zilizochanganywa.
Folic acid kwa mjamzito unatumia miezi yote ya ujauzito au?
Folic acid ni vyema akatumia muda wote wa ujauzito.
Pole sana kwa wote mliopata changamoto za uzazi, ni muhimu na vema kuwai clinic kupat ushauri maana na mm nimepata changamoto hyo mwaka huu na mtoto alizaIiwa akiwa na hzo changamoto kilichopelekea kufariki
Anayepata madhara ya kuugua,kichefuchefu,kutapika na kuishiwa nguvu baada ya kutumia dawa za folic acid anapaswa kutumia vyakula Gani?
Samahan naomba kuuliza tatzo la mgongo wazi na kichwa kikubwa vinaweza kugundulika mtoto akiwa tumboni?
Habari, Ndio Erick inawezekana kabisa kugundulika kupitia vipimo vya maabara mtoto akiwa tumboni.
Shukran teacher Fredy love u so much binafsi nimerahi Sana na nimejifunza. Mengi kupitia kwako mana ww sio ya kwanza kunipata elimu but niseme mungu akulinde Sana. Lkn swali Kuna mdada tunae hapa aga Khan hospital ya shangwee ana allege na folic acid ana vidonda mdomoni huu. Mwaka wa 8 ushaur please.. ✓
Ahsante Rakesh, Je dada huyo ni mjamzito? Lakini vidonda mdomoni vinaweza kusababishwa na maambukizi ya vimelea mbalimbali, mfano bakteria au fangasi, kwa hiyo ni vyema uchunguzi ufanyike ili mgonjwa aweze kupata tiba sahihi.
Docter mm sijanywa dawa yoyote je nikinywa kwa kipindi hiki Kuna madhara
Docter mm sikunywa dawa yoyote . Kwa kua situmii dawa za salfa je kunamadhara yoyote nikinywa dawa kipindi Cha mwishoni miezi 9
Habari Zena, Inashauriwa kuwa ni vyema mama anayetarajia kuwa mjamzito aanze kutumia folic acid angalau miezi mitatu kabla ya ujauzito. Lakini kama ni mjamzito tayari unatakiwa uanze wakati wa awamu ya kwanza ya ujauzito( first trimester).
Mimi nimeanza kutumia ina miez mi2 folic acid je ni sawa
Habari Mwajuma, ni vyema umeanza kutumia, pia zingatia mlo kamili pamoja na kuhudhuria clinic kwa wakati.
Dawa ya folic acid inatumiwa je? Dozi ni vidonge vi ngapi kwa siku?
Dozi ya folic acid ni 5mg (Kidonge kimoja), kila baada ya saa 24, kwa muda wa mwezi mmoja na kuendelea , hii itategemea na maelekezo ya daktari.
Me nilienda clinic wakanambia unakunywa mara 2 lakin mm nliona ninywe mara Moja je ni sawa kunywa mara Moja .
Mm nmejigundua nna mimba hv karibun yaan ni km inakaribia miez miwil lkn mda mwngine may be nkiinama sana km kufanya kaz kitovu baadae huwa kinauma na nnaona spot…I mean dam kdg……tatzo litakua nn😔😔
Mmh Doctor tatizo siyo kuhudhuriaa klinki kwa wakati tatizo hawatoii elimu kuhusu mjamzito mm nimeanza mapema sanaa klinki ila sijawahii sikiaa wakizungumziaa dawa yyte hata lishe kwa mama mjamzito
Habari Doctor naomba kuuliza naweza kutumiaa dawa ya folic acid tyu alfu nikanywa na rossela kwa ajili ya kuongeza damu? Naomba msaada maana klinki zingine hizi ni changamoto sanaa hawatoii somo kuhusu dawa yeyotee kwa mjamzito
Muwe mnaenda hospital za serikali huwa mwanzoni wanatoa elimu ila kwa hizi za private huwa hawatoi elimu na ndio tunazipenda
Habari Doct, me naplan ya kupata mimba mwezi november, naweza kuanza kutumia dawa ya Folic Acid, na kama natakiwa kuanza saivi je, nitatakiwa kutumia kwa mda gani?
Habari Doct, me naplan ya kupata mimba mwezi november, naweza kuanza kutumia dawa ya Folic Acid, na kama natakiwa kuanza saivi je, nitatakiwa kutumia kwa mda gani?